De luchtkwaliteit van de leefomgeving wordt vanaf 2020 in heel Zuidoost-Brabant gemeten met behulp van een ‘regionaal meetnet’. Hiervoor is een samenwerkingsovereenkomst gesloten. Het regionaal meetnetwerk wordt ingezet om een gezonde lucht in de leefomgeving te bevorderen voor zowel stad als platteland.
50 meetkasten in Zuidoost-Brabant
De gemeente Eindhoven heeft met AiREAS de afgelopen acht jaar meetkasten in de stad geplaatst om concentraties stikstofdioxide en fijnstof te meten. Het doel is om inzicht te krijgen in de concentratie en bronnen van de luchtvervuiling. Deze meetresultaten zijn openbaar. Zo kunnen inwoners zelf controleren hoe het staat met de luchtkwaliteit in hun omgeving. Ook kunnen ze worden meegenomen in besluitvorming over maatregelen die de leefomgeving verbeteren. In 2020 komen in de regio Zuidoost-Brabant vergelijkbare meetkasten zoals in Eindhoven. Zo meet een regionaal meetnetwerk ‘realtime’ stikstofdioxide, fijnstof en ozon. De focus wordt verbreed met naast het stedelijk gebied, ook metingen rond de luchthaven en in het buitengebied met veel intensieve veehouderij.
Onderzoek en innovatie
Door op 50 plaatsen in de regio te meten en door het langdurige karakter van de metingen, ontstaat een goed beeld van de luchtkwaliteit. Over een langere periode kan aan de meetwaarden worden gezien of de luchtkwaliteit werkelijk dankzij (beleids)maatregelen verbetert. Innovatie en onderzoek staan centraal bij het regionaal meetnet. Zo wordt een verdiepend onderzoek naar luchtkwaliteit nabij veehouderijen en de relatie tussen veehouderij en beleving van omwonenden uitgevoerd. Ontwikkelaars van meettechnieken/sensoren en kennisinstellingen kunnen mee testen. Om samen nog meer betrouwbare en goedkopere meetinstrumenten te ontwikkelen. Alle kennis die wordt opgedaan wordt gebruikt om gerichter beleid te maken voor een gezondere samenleving. Daarnaast hoopt de regio op meer bewustwording bij de inwoners zelf: wat kunnen ze zelf doen om hun leefomgeving te verbeteren? Niet iedere dag de auto pakken bijvoorbeeld.
Unieke samenwerking vastgelegd
Het regionaal meetnet is een unieke samenwerking en nadrukkelijke uitnodiging aan burgers en bedrijven om zich in te zetten voor een gezonde leefomgeving. Alle deelnemende partners* - AiREAS, gemeente Eindhoven, Provincie Noord-Brabant, GGD, RIVM, TNO, Universiteit Utrecht en Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant - onderteken hiervoor een overeenkomst. De regiogemeenten zijn uitgenodigd om, naast mede initiatiefnemer gemeente Eindhoven, deel te nemen aan het meetnet.
*AiREAS staat voor betrokkenheid van burgers bij het meten van de kwaliteit van de leefomgeving. De provincie Noord-Brabant gebruikt de gegevens voor bijvoorbeeld het gebiedsgericht werken in deze regio en voor haar beleid rond luchtkwaliteit en gezondheid. TNO en RIVM doen onderzoek naar de ijking van de metingen om de meetresultaten zo betrouwbaar mogelijk te krijgen. De Universiteit van Utrecht en het RIVM onderzoeken luchtkwaliteit rondom de veehouderij en de beleving van omwonenden. De GGD wordt ook betrokken bij dit onderzoek, geeft uitleg over de gezondheidskundige kant en gebruikt de gegevens voor de Brabantse Omgevingsscan (Bros). De ODZOB gaat met dit project invulling geven aan de monitoringsverplichting van de Omgevingswet (omgevingsatlas) en heeft een rol als contractmanager voor het regionaal meetnet.
