Marc van Schuppen: ‘Inzicht geven aan mensen helpt veel bij het maken van eigen keuzes’.
Op de afgesproken locatie voor meetkast 46 in Best treffen wethouders Eric Beex (Eersel) en Marc van Schuppen (Best) elkaar. Allebei zijn ze op de fiets. Beide wethouders zetten zich in voor een gezonde leefomgeving, zowel lokaal als regionaal. Vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen ging Eric Beex in gesprek met wethouder Marc van Schuppen. Eric is (als AB-lid Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant) één van de drie Stuurgroepleden van het Regionaal Meetnet. Marc vertelt voor de nieuwsbrief van het Regionaal Meetnet uitgebreid aan Eric over het meten in Best, het belang van bewustwording én de succesvolle samenwerking bij het Regionaal Meetnet.
Marc van Schuppen (wethouder Best) en Erix Beex (Stuurgroeplid Regionaal Meetnet)
Eric trapt het interview af met de vraag aan Marc of het Regionaal Meetnet er eigenlijk wel zou zijn geweest zonder de omgevingsdienst. Volgens Marc was het zonder de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant (ODZOB) waarschijnlijk een lange zoektocht geweest ‘we hadden handjes nodig om dingen te doen. Wie beheert het, wie schaft aan, wie bereidt de agenda’s voor etc. ODZOB heeft het echt goed gefaciliteerd en daarmee het mede mogelijk gemaakt op een snelheid die anders denk ik niet bereikt was.’
Naast geluid ook fijnstof meten
Best heeft een actieve duurzaamheidsgroep, Best Duurzaam, met meetsensoren die rouleren onder inwoners. ‘Dat liep bijna parallel met de uitrol van het Regionaal Meetnet. Je merkt dat bij bewoners veel enthousiasme was om naast geluid ook fijnstof te gaan meten. We hebben hier vooral last van het Ruhrgebied, van de luchthaven en het vele verkeer. Meten is weten en een van de redenen van deelname aan het Meetnet is de kalibratie met het RIVM-meetnet. Een andere reden is om mensen te laten zien dat je ook zelf een keuze kunt maken: stap ik ’s morgens in de auto om mijn kinderen naar school te brengen of ga ik lopend of breng ik ze met de fiets? En hoe ga ik naar het werk of de boodschappen doen? Het inzicht geven aan mensen helpt ontzettend veel bij het maken van eigen keuzes.’
Lokale vraagstukken in Best
Eric benoemt de lokale vraagstukken in Best. Zo is er de A2, A58, een spoorweg en vliegtuigen vliegen er over. ‘Als we kijken naar de infrastructuur dan moeten we er vooral voor zorgen dat er goede fietsverbindingen komen vanuit de wijk naar het centrum’ geeft Marc aan. De gemeente Best heeft keuzes gemaakt en vastgelegd in normen, in hindercirkels. ‘We hadden bijvoorbeeld een recente vraag van een kinderdagverblijf dat zich wilde vestigen ter hoogte van de locatie waar meetkast 46 hangt. Maar een kinderdagverblijf kan op die locatie niet i.v.m. onze geluid- en lucht-normen. Dat is juist de reden dat we die normen hebben want we willen juist niet dat een kwetsbare groep als kinderen in de nabijheid van zo’n druk verkeerspunt en allerlei (fijn)stoffen verblijven.’
Bespreekbaar maken
Naast de meetkasten van het Regionaal Meetnet heeft Best ook een burgermeetnet via Best Duurzaam. ‘Het is goed dat mensen zelf meten zodat ze bewust worden van de luchtkwaliteit, nadenken over hun eigen gedrag. We hebben onlangs een poll uitgezet bij bewoners en dan zie je dat houtstook naar voren komt. Aan de stoffen uit het Ruhrgebied kunnen we niet zo veel doen maar wel of geen barbecue aansteken op een zomeravond daarin kun je wel zelf een keuze maken. Dus als je ziet dat het windstil is en de luchtkwaliteit slecht is moet je misschien even nadenken of je die barbecue of open haard wel aansteekt. Mensen moeten zelf gaan nadenken over wat ik doe is dat goed op dit moment? Belangrijk is om het ook bespreekbaar te maken met elkaar, dat als je er last van hebt je het gesprek samen kunt aangaan.’
Erix Beex en Marc van Schuppen met elkaar in gesprek voor een meetkast in Best.
Schone Lucht Akkoord
Gemeente Best heeft in 2020 het Schone Lucht akkoord (SLA) ondertekend. Het doel van het SLA is minimaal 50% gezondheidswinst in 2030 ten opzichte van 2016. Eric is benieuwd waarom Best als een van de eerste gemeenten uit de regio het SLA tekende. Volgens Marc gaat het er om waar je zelf voor kiest als gemeente en dat je de bereidheid hebt om te investeren. ‘Heel veel dingen kun je ook gewoon mee laten lopen in wat toch al moet, zoals nadenken over je fietsontsluiting en gedragsverandering stimuleren door middel van communicatie. Het kost je niet zo veel extra.’
Eigenaarschap bij bewoners
Ook de genoemde poll onder inwoners heeft Best geholpen. ‘Het meeste bereik je toch door bewustwording, gedragsverandering en zorgen als lokale overheid dat je dat faciliteert; zoals zorgen voor een goede infrastructuur, deelname aan het Regionaal Meetnet én natuurlijk de coöperatie vanuit de inwoners van Best zelf. Zo hebben we een stuk grond beschikbaar gesteld voor een pluktuin, de meetkastjes beschikbaar gesteld voor het meetnet bijvoorbeeld; dat is veel makkelijker dan dat je moet gaan afwingen. Het eigenaarschap moet vooral bij bewoners gaan liggen.’
Samenwerking
Binnen het Regionaal Meetnet werken samenwerkingspartners met de regiogemeenten samen maar ook Boxtel en Meierijstad nemen deel. ‘Dat is best bijzonder want het was niet eens een discussie “natuurlijk doen we mee!” was de reactie aldus Marc. ‘Ik hoop ook dat RIVM als landelijke organisatie het voortouw gaat nemen om onze regio als voorbeeld te gebruiken. Want de vraag gaat in Groningen of Noord-Holland, rondom Tata Steel bijvoorbeeld, misschien ook wel spelen.’
Het doel van het Regionaal Meetnet is handelingsperspectief voor een gezonde leefomgeving. Ook successen delen zoals het open dashboard helpt daarbij volgens Eric. Marc beaamt dat: ‘Je moet wel de discussies blijven voeren zoals met de luchthaven of de motor al aan moet tijdens het taxiën en of er andere start- en landingsprocedures zijn te bedenken waardoor je minder uitstoot hebt bijvoorbeeld. Maar inderdaad het succes ook gaan vieren door te zeggen met alle gemeenten hebben we deze meetdata uit het meetnet en deze maatregelen zijn we nu aan het nemen. Dan moeten we samen een vuist gaan maken en laten zien dat het helpt.’
Methodieken verzinnen
Eric wil graag ook de jeugd en het onderwijs betrekken bij het Regionaal Meetnet. Hij is benieuwd hoe Best de jeugd betrekt bij dit onderwerp. ‘Bij Best Duurzaam hebben ze ook een educatief programma. En we hebben hier ook een jeugdraad in Best. Jongeren zijn best bereid hun mening te geven maar niet op de traditionele manier. Je moet methodieken verzinnen om ze aan tafel te krijgen, het anders verwoorden en benoemen’ legt Marc uit.
Afsluitende wens voor het meetnet
Het gesprek wordt afgerond met een laatste vraag van Eric over wat Marc nog mee wil geven aan het Regionaal Meetnet voor de nabije toekomst. Marc hoopt op weer een fysieke bijeenkomst dit najaar in de regio ‘waarbij ook de hogere thematiek aan de orde wordt gesteld op basis van de meetdata uit het meetnet. Vooral dus kijken naar wat we ophalen en wat de gevolgen daarvan zijn; wat zijn de bestuurlijk politieke onderwerpen die we eens moeten gaan aankaarten’. Een mooi thema voor de volgende bijeenkomst volgens beide enthousiaste wethouders.
De gehele nieuwsbrief van het Regionaal Meetnet is te downloaden op www.odzob.nl/meetnet