Doorontwikkeling systeem ZIN voor optimaal toezicht op zwemwaterkwaliteit

‘Efficiënter werken met een beter resultaat’

Zwembadwater moet voldoen aan strenge normen om bijvoorbeeld legionella te voorkomen. De Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant (ODZOB) ziet toe op de veiligheid, hygiëne en waterkwaliteit van zo’n duizend zwembaden in heel Brabant. Dit gebeurt via het online systeem ZIN. Dat staat voor Zwemwaterkwaliteit In Noord-Brabant. “Ons doel is om elke euro zo efficiënt mogelijk in te zetten om het toezichtniveau, en daarmee de zwemwaterkwaliteit, zo hoog mogelijk te krijgen”, zegt clustermanager Erik van Dommelen. ODZOB werkt nu aan de doorontwikkeling van ZIN.

In opdracht van de provincie Noord-Brabant is de ODZOB verantwoordelijk voor vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) van regelnaleving door houders van zwembaden en oppervlaktewater in de hele provincie. Hierbij gaat het om het controleren van veiligheid, hygiëne en ook waterkwaliteit in bassins zoals bijvoorbeeld legionella. De toetsing van waterkwaliteit gebeurt aan de hand van verzamelde data, zoals analyseverslagen met parameters als chloor en zuurgraad, maar ook bacteriegroepen.

Haken en ogen

Vóór ZIN kwamen die gegevens onregelmatig binnen, vertelt Erik over de haken en ogen van het oude systeem. “Wij vroegen ze uit bij de zwembadhouder, die ze handmatig moest invoeren. Maar we waren niet in staat om de data die we binnenhaalden volledig te verwerken. Want wat we binnenkregen, was moeilijk te controleren en niet altijd betrouwbaar. Ook kostte het de toezichthouders veel tijd om de rapporten te digitaliseren en inzicht te krijgen in de beschikbare data. Het was dus lastig om goed toezicht te houden op de waterkwaliteit van de zwembaden, met mogelijke gevolgen voor de zwemmers.”

‘We halen nu veel meer betrouwbare data binnen dan voorheen’

Efficiënter en effectiever

Het proces moest efficiënter en effectiever en de datakwaliteit beter. De Omgevingswet, die toen nog in de maak was, zou daarnaast het controleren van meer data gaan eisen. ZIN bood uitkomst. Met dit digitale systeem kan de ODZOB de maandelijkse analyseresultaten van laboratoria automatisch ophalen en verwerken. “We halen veel meer betrouwbare data binnen dan voorheen en de data zijn van hogere kwaliteit”, zegt Erik. “Dat betekent dat zwemmers er nu  beter van op aan kunnen dat het zwemwater van goede kwaliteit is. En wíj hebben meer de handen vrij om ons toezicht te focussen op de probleemgevallen.”

Strengere eisen

Sportbedrijf Tilburg was de eerste organisatie die met ZIN aan de slag ging. Deze gemeentelijke afdeling werkte voor de drie zwembaden in de stad al samen met C-Mark, het grootste laboratorium op zwemwatergebied. “Met het oog op de nieuwe Omgevingswet zaten we al in 2014 rond de tafel”, vertelt Sedat Yentur, specialist Bouw en Inrichting Sportaccommodaties bij de gemeente Tilburg. Het resultaat is dat de Tilburgse zwembaden als eerste in Brabant begin dit jaar al voldeden aan de strengere eisen voor zwemwaterkwaliteit conform de Omgevingswet. “We controleren nu meer elementen in het water dan voorheen. En van een aantal elementen zijn de waardes aangepast”, legt Sedat uit. “Dat we vooroplopen, is wel iets om trots op te zijn, ja.” 

Transparant

ZIN maakt het toetsingsproces volgens hem transparant. “Ik zie die transparantie als trigger voor een goede samenwerking met de ODZOB en de provincie. Omdat alle betrokkenen in het systeem kunnen, weet ook iedereen wat de status van de locatie is. Als iets verkeerd is ingevuld of een waarde wijkt af, is er heel snel telefonisch contact. Voor de komst van ZIN was dat één keer per jaar, als we bezoek kregen van de toezichthouder. Dat de ODZOB nu maandelijks meekijkt en meedenkt en dat er meer contactmomenten zijn, is heel fijn. Het zorgt voor onderling vertrouwen en je deelt samen de verantwoordelijkheid. Dat maakt ZIN tot een heel waardevolle feedbackomgeving.”

‘Alle betrokkenen weten wat de status van de locatie is’

Doorontwikkeling

Momenteel werkt de ODZOB aan de doorontwikkeling van het systeem. “De eerste stap was het digitaliseren van de data”, aldus Erik. “De badhouder levert die dus niet meer op papier aan, maar online. Het intikken gebeurt soms nog handmatig.”

Dat gaat veranderen. Binnenkort stuurt de ODZOB elke maand een e-mail met een link naar een formulier. Het laboratorium dat de waterkwaliteit meet, uploadt het analyserapport in ZIN. Het systeem verwerkt het rapport vervolgens automatisch. De badhouder krijgt dan een geautomatiseerde reactie met een rapportbeoordeling in groen of rood. Zijn de data niet op orde, dan volgt een seintje om zelf tijdig maatregelen te kunnen nemen. Deze aanpak werkt al voor een kleine groep laboratoria. Het is de bedoeling dat alle badhouders hun verslagen op deze manier gaan uploaden. 

Ontwikkeling naar een datagerichte organisatie

De inzet van ZIN past in de ontwikkeling van de ODZOB naar een datagerichte organisatie. Het verbeteren van processen kan veel administratie – en dus tijd – besparen. Dit maakt risicogericht werken beter mogelijk. Inmiddels heeft het team Grondwater en Bodem het online systeem ook in gebruik. Dit team beoordeelt onder meer de parameters rondom bodemenergiesystemen. “Het is goed dat we als overheidsorganisatie blijven innoveren om verbeterslagen te maken”, zegt Erik. “We proberen steeds efficiënter ons werk te doen met een beter resultaat.”