Nieuw DB-lid Maaike van Breugel gaat voor verdiepingsslag

Ze is positief ingesteld, houdt ratio en gevoel graag in balans en bekijkt maatschappelijke uitdagingen het liefst vanuit een helikopterview om de juiste afwegingen te maken. We hebben het over Maaike van Breugel-Smolders. Sinds november 2024 is ze lid van het dagelijks bestuur (DB) van de ODZOB. Dat doet ze naast haar functie als wethouder in de gemeente Heeze-Leende. Wat haar drijft om zich op twee fronten in te zetten voor de publieke zaak? “Ik ga graag een level hoger. De praktijk koppelen aan het bestuurlijke zie ik als een uitdaging.”

Dat ‘level hoger’ past Maaike ook letterlijk toe. In haar kamer in het gemeentehuis werkt ze steevast aan een stabureau. Aan de aangrenzende tafel op dezelfde hoogte houdt ze de overleggen die ze heeft. Bij voorkeur staande dus. Een kwestie van routines doorbreken, zegt ze. “Er zijn dagen dat we hier gewoon zevenenhalf uur zitten, aan één stuk. Dat bewustzijn was voor mij de trigger om het anders te gaan doen. En dan merk je na een maand dat je niet anders meer wilt. Dat heb ik ook met fietsen: dat doe ik zo graag, dat ik een ‘hekel’ heb gekregen aan de auto.”

Handen uit de mouwen

Het nieuwste DB-lid van de ODZOB is een veelzijdig persoon. Geboren op een melkveebedrijf als oudste in een traditioneel gezin, is Maaike gewend om de handen uit de mouwen te steken. Dat deed ze ook op de melkveehouderij van haar man. Eerst naast haar werk bij een accountantskantoor, later in combinatie met haar eigen administratiekantoor aan huis. Ze zat in het bestuur van de plaatselijke Rabobank, klom daar op naar de Raad van Commissarissen en stoomde door naar het kringbestuur Zuidoost-Brabant. En dan zat ze ook nog een jaar in het provinciaal bestuur van Vrouwen van Nu, de grootste vrouwenvereniging van Nederland. Totdat ze drie jaar geleden wethouder in Heeze-Leende werd, met een overvolle én brede portefeuille: variërend van jeugdzorg, onderwijs en welzijn tot energietransitie, duurzaamheid, en vergunningen, toezicht en handhaving.

Verschillende perspectieven

Deze portefeuille overlapt voor een deel die van de ODZOB. Dat was geen toeval, vertelt ze. “Ik was sinds 2022 al lid van het algemeen bestuur. Toen ik als DB-lid werd gevraagd, heb ik aangegeven waar mijn gedrevenheid het beste landt. Dat is dus bij agrofood en leefomgeving. Die domeinen zitten ook in mijn portefeuille bij de gemeente. Daardoor kan ik als wethouder op deze thema’s een verdiepingsslag maken. Over agrofood bijvoorbeeld is er een reeks themabijeenkomsten voor bestuurders en ambtenaren uit de regio. Als wethouder kun je daar aanschuiven. Dat is heel waardevol. Je krijgt niet alleen de inhoud mee, maar ook de verschillende perspectieven – van zowel plattelandsgemeenten als steden. Bij de ODZOB zit ik weer aan tafel met de gedeputeerde en specialisten. Die combinatie – van beleid tot praktijk, van regio tot provincie – is natuurlijk fantastisch.”

Landelijk gebied

Als wethouder heeft ze ook de transitie van het landelijk gebied in haar portefeuille. Die overlapt weer met veehouderij en stikstof in haar DB-portefeuille bij de ODZOB. Een interessant dossier, vindt ze. “De beweging richting minder stikstofuitstoot is al een poos geleden ingezet, maar we kunnen die nog niet goed duiden. Officieel kennen we alleen de stoppers die via de RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, red.) zijn aangemeld. Maar dat is maar een deel van het verhaal. Want er zijn ook heel wat andere veehouders gestopt de afgelopen jaren. Die vallen buiten de stoppersregeling, maar zouden wel mee moeten tellen in de analyse van vermindering van stikstofuitstoot. Je kunt dus wel aangeven wie er nu gestopt zijn, maar er is ook nog latente ruimte in bestaande vergunningen. Die moeten we eerst goed in kaart brengen. Ik denk dat we met een totaalplaatje kunnen concluderen dat we al een groot deel van de opgave rond stikstofreductie gerealiseerd hebben.”

Politiek machtsspel 

De grote vraag is volgens Maaike: wie zijn de blijvers? “Boeren wachten nog steeds op duidelijkheid: wat worden de nieuwe stalmaatregelen, welke vloeren voldoen technisch? Er zijn tegenwoordig systemen waarbij koeien gestimuleerd op stal poepen in plaats van in het weiland. Andere voeding kan ook helpen om uitstoot te verminderen. Maar in plaats van dat we die innovaties omarmen, is het een politiek machtsspel geworden. Gelukkig zijn er ook ondernemers die zeggen: ‘Het kan me niet schelen of het al mag of niet, ik ga het gewoon proberen.’ Die blijven innoveren en betrekken de provincie erbij om te bekijken of het door de juridische molen heen kan komen. Want dat móet gebeuren. Zolang er geen juridische duidelijkheid is, blijft het bij losse initiatieven en verandert er te weinig op grote schaal.”

Andere kijk

Terug naar de ODZOB, waar Maaike de enige vrouw is in het dagelijks bestuur. Hoewel ze vurig pleit voor meer invloed van vrouwen in de maatschappij, zit haar waarde in het DB niet per se in haar vrouw-zijn, zegt ze. “Wel in het binnenbrengen van een andere kijk. Voor mij gaat het erom dat je nadenkt over wat een besluit in de praktijk betekent. Hoe landt het bij mensen? Daarin zie ik zeker kansen. En ook in de samenwerking tussen stad en platteland. Door als omgevingsdienst als één geheel te opereren, kunnen we taken oppakken die een kleine gemeente alleen nooit kan dragen. Andersom geldt het ook: de stad staat voor verschillende uitdagingen waarvoor het nodig is een goede wisselwerking te hebben met het platteland. Juist door op verschillende plekken aan tafel te zitten, kan ik vanuit de helikopterview boven het speelveld hangen. En zo bekijken wat er als eerste moet gebeuren. Is dat wonen? Mobiliteit? Of beginnen we bij de basis: schone lucht en voedsel? Die vragen, daar kan ik wel iets mee.”