Binnen de afvalbranche worden veel verschillende (milieubelastende) activiteiten uitgevoerd. Denk aan bedrijven die afvalstoffen inzamelen, recyclen, verwerken, vervoeren, opslaan, afvoeren en exporteren. Afval is big business in Nederland. Activiteiten met afvalstoffen zijn risicovol en daarom gebonden aan strenge wet- en regelgeving. Met behulp van een ketengerichte aanpak is het de taak van de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant (ODZOB) om toezicht te houden op de verwerkingsketens van afval, grond en secundaire grondstoffen. Een toezichthouder van de ODZOB beoordeelt dan niet alleen het bedrijf of de locatie, maar kijkt naar de volledige keten: waar zitten de risico’s, waar zitten de zwakke schakels of waar gaat het mis?
Een kwetsbare schakel binnen de verwerkingsketen van grond en afval zijn de transporten van de ene naar de andere locatie. Gaat het materiaal wel daadwerkelijk naar een partij die dit mag ontvangen? Of wordt het onder een andere naam rechtstreeks vervoerd van ontdoener naar eindontvanger? Zijn de verplichte begeleidingsformulieren voor het transporteren van de afvalstoffen wel in orde?
Transportcontrole
De ODZOB en haar ketenpartners in Zuidoost-Brabant hebben in september een transportcontrole georganiseerd om inzicht te krijgen in de naleving van de regels voor het transport van grond en afval. Verschillende voertuigen werden op de A67 door een toezichthouder, milieuagent en verkeersspecialist gecontroleerd op de juistheid en volledigheid van de gegevens van het transport en de technische staat van het voertuig.
Mario Kanits, projectleider ketentoezicht ODZOB: “Deze vorm van samenwerking tussen de Brabantse omgevingsdiensten, de politie en Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is enorm belangrijk. Zo kan iedere discipline direct en passend reageren op geconstateerde overtredingen. En zo organiseren we samen een stevig netwerk om ook in de nabije toekomst gericht in te kunnen grijpen op signalen van milieucriminaliteit.”
Resultaten
In totaal zijn 50 voertuigen gecontroleerd; bij 29 voertuigen zijn overtredingen geconstateerd. Dit waren allemaal overtredingen van milieu- en verkeerswetgeving. Er zijn 12 waarschuwingen afgegeven en 17 processen verbaal opgemaakt. De overtredingen hadden onder andere betrekking op het niet correct afdekken van de lading, het niet op orde hebben van transportformulieren en het vermoeden van een illegale asbestsanering. Geconstateerde zaken worden via het reguliere toezicht verder nagetrokken en/of strafrechtelijk afgedaan in overleg met het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie.
Tot slot
Het belangrijkste doel van dit soort transportcontroles is zicht houden op de legale verwerking van afvalstoffen en (verontreinigde) grond. Dit is onder andere te volgen aan de hand van een transportformulier, waarbij transporteurs soms bewust of onbewust een formulier niet of onvolledig invullen. In dat geval is het mogelijk dat er illegale handelingen of verwerkingen met deze stoffen kunnen plaatsvinden. Denk hierbij aan gevaarlijke stoffen die uiteindelijk in het milieu terecht komen of geëxporteerd worden naar landen waar geen verantwoorde verwerkingsmethoden beschikbaar zijn. Dit is schadelijk voor de natuur, maar ook voor de mens die mogelijk met deze stoffen in aanraking komt. Toezicht houden op dergelijke transporten is belangrijk om de pakkans(beleving) te vergroten en illegale handelingen met (gevaarlijke) afvalstoffen in beeld te krijgen en te beëindigen. Vanwege het succes zullen er mogelijk in de toekomst vaker van dit soort actiedagen (of een variant daarop) plaatsvinden.
Mario: “Ketentoezicht is een wettelijke basistaak voor de omgevingsdiensten. Via de landelijke kwaliteitscriteria is voor ketentoezicht een stevige ambitie voor de ODZOB geformuleerd. Samen met onze collega’s van de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant en Omgevingsdienst Brabant Noord investeren we in een gezamenlijke aanpak en voeren we jaarlijks meerdere ketengerichte acties en projecten uit. Dit jaar en in 2025 wil de ODZOB de definitieve slag maken om deze taak structureel uit te kunnen voeren met de daarvoor noodzakelijke middelen en expertise.”