Het werk van de ODZOB is vaak onzichtbaar. Maar achter de schermen werken we dagelijks aan het verlenen van vergunningen (milieu en bouw), houden we toezicht op risicovolle situaties bij bedrijven en handhaven we waar nodig. En dat al tien jaar. Tijd voor een terug- en vooruitblik tijdens een dubbelinterview met ODZOB-directeur Martine van Dort en de voorzitter van ons algemeen en dagelijks bestuur Jos van Bree.
Martine van Dort, directeur ODZOB
Martine van Dort: “Het lijkt heel gewoon, dat onze veiligheid en gezondheid gewaarborgd worden. Maar denk even terug aan de vuurwerkramp in Enschede of de brand in Moerdijk.” Het organiseren van de vergunningverlening, het toezicht en de handhaving op het gebied van omgevingsrecht moest slimmer.
Dat is de reden dat 10 jaar geleden de Omgevingsdiensten zijn opgericht, zo ook onze Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant.
Jos van Bree, voorzitter algemeen en dagelijks bestuur ODZOB
Over grenzen heen
Jos van Bree: “We werken aan het beschermen en verbeteren van de fysieke leefomgeving. Want waar we vaak niet bij stilstaan, is dat risico’s en gevolgen voor de leefomgeving niet ophouden bij een gemeente- of provinciegrens. Dit werk doen we daarom niet alleen, maar samen met onze 21 gemeenten, provincie Noord-Brabant en samenwerkingspartners (zie kader onder aan dit artikel).”
Voorloper
“Samenwerken zit deze regio in het bloed. De ODZOB liep op dat gebied voorop in Nederland,” vertelt Jos van Bree. “Van oudsher weten we elkaar snel te vinden, ondanks de fikse grootte van onze regio, als we onszelf meetellen. Daar ben ik trots op. Al zien we dat zelf niet altijd, in de rest van Nederland kijken ze vaak jaloers naar ons.” De aanleiding van de samenwerking was destijds niet zo positief: het faillissement van (toen) DAF en het oude Centurion van Philips dwong de regio tot de (economische) samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden: ‘Triple Helix’.
Een ‘ons’- gevoel
De samenwerkende organisaties in de regio Eindhoven hadden verschillende kennisvelden. Eén daarvan was de SRE Milieudienst. Medewerkers van de SRE Milieudienst, van de 21 gemeenten en van de provincie Noord-Brabant vormden een Regionale Uitvoeringsdienst, die in 2013 onder de naam Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant verder ging. Er volgde een periode van verdere ontwikkeling en professionalisering. Martine van Dort: “De dienst kreeg in de loop der jaren meer specialismen en de samenwerking kreeg steeds meer body. Op dit moment kunnen we met trots zeggen dat onze Omgevingsdienst echt draait om verbinding.” Jos van Bree beaamt dat: “Het is oprecht een ‘ons’-gevoel. Samen zetten we ons dagelijks in voor het leefmilieu van ónze inwoners.”
Veranderende omgeving
Martine van Dort: “De afgelopen jaren stonden - en staan - we voor een grote opdracht. We leven in een constant veranderende omgeving. De klimaatopgaven, de energietransitie, stikstof… Dat betekent dat we onze expertise moeten blíjven ontwikkelen om van meerwaarde te kunnen zijn voor onze leefomgeving.” Jos van Bree: “Dat dwingt ons te blijven innoveren. Steeds te kijken hoe we risicogestuurd onze middelen slim inzetten: wat leidt waar tot de meeste opbrengst. Daarbij stoppen we natuurlijk niet bij gemeentegrenzen.”
Cultuuromslag
Ook de ophanden zijnde Omgevingswet (januari 2024 komt die er dan toch echt) heeft impact op de ODZOB. Jos van Bree: “De aanloop naar die wet bracht de afgelopen periode al een groot verandertraject met zich mee. Het vraagt, in combinatie met ruimtelijke vraagstukken, om een cultuuromslag bij gemeenten, ambtenaren, bestuursleden én raadsleden. Burgerparticipatie wordt belangrijk.” Martine van Dort: “Het is vanaf 1 januari, wanneer de Omgevingswet in werking treedt, meer ‘ja, mits’ in plaats van ‘nee, tenzij’.”
Wát een kennis!
De consequentie van al die veranderingen om ons heen? De expertrol van de ODZOB neemt toe, volgens beiden. “Dan hebben we het dus over onze medewerkers. Op hen ben ik het meest trots,” zegt Martine van Dort zichtbaar geëmotioneerd. “Zij verbazen me nog elke dag met hun enorme hoeveelheid kennis en kunde. Ik realiseerde me dat laatst weer eens tijdens een rechtszaak, toen iemand van ons als expert optrad. De advocaat wees me erop: ‘Wát een kennis hebben jullie in huis!’ Dat doet me echt wat.”
Blijf je verwonderen
Jos van Bree: “Van een club van oorspronkelijk doeners zijn we uitgegroeid tot een adviesorgaan met enorme expertise. De deelnemers in de regio waarderen dat. Daarom moeten we erg zuinig zijn op onze mensen. Zeker in deze krappe arbeidsmarkt blijven wij daar ons best voor doen, dat ze die interesse houden én dat we nieuwe krachten kunnen blijven aantrekken. Mijn motto daarbij is: blijf je zo lang mogelijk verwonderen!”
Scherp houden
Nieuwe, jonge mensen hebben dat ‘verwonderen’ misschien wat meer van nature. Van Dort wil ál ‘haar’ mensen graag scherp houden. “Ook de mensen die hier al wat langer werken, probeer ik te blijven triggeren. Zij zijn ons kapitaal! Dat wil ik graag nog meer ontwikkelen en uitbouwen. Juist in deze veranderende wereld zijn zij de toekomstige meerwaarde voor inwoners. Zodat die kunnen leven in veiligheid en gezondheid.” “Dat is een eerste levensbehoefte,” vindt Jos van Bree. “Richting deelnemers dragen we dat ook uit. Daarom heeft elke gemeente zijn eigen accountmanager. Zodat lijntjes kort blijven en we constant snel kunnen inspelen op de veranderende omgeving.”
We staan dus nog altijd voor flinke uitdagingen. “We zijn goed bezig en in de toekomst moet het minstens beter,” sluiten Van Dort en Van Bree het duo interview gezamenlijk af.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Het doel van de ODZOB is samen zorgen voor een veilige, gezonde en duurzame leefomgeving. Er zijn verschillende wetten en regels die het milieu en onze leefomgeving beschermen. We zijn daarbij complementair aan de andere twee Brabantse omgevingsdiensten, Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost, GGD Brabant-Zuidoost, Metropoolregio Eindhoven, Inspectie Leefomgeving & Transport, Functioneel Parket, waterschappen en werken met hen samen. De ODZOB voert taken uit op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving. Ook activiteiten die verwant zijn aan deze VTH (vergunningverlening, toezicht en handhaving)-taken (expertises) voeren we uit als de provincie of gemeente(n) daarom vragen.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------